Iji ọgwụ ụmụ ahụhụ eme ihe n'ụlọ nwere ike ibute nguzogide anwụnta, ka akụkọ kwuru

Ojiji nkeụmụ ahụhụn'ime ụlọ nwere ike inwe mmetụta dị ukwuu na mmepe nke iguzogide ọrịa anwụnta na-ebu ọrịa ma belata irè nke ụmụ ahụhụ.
Ndị ọkà mmụta ihe ndị na-ahụ maka ihe ndị dị ndụ sitere na Liverpool School of Tropical Medicine ebipụtawo akwụkwọ na The Lancet Americas Health na-elekwasị anya na usoro eji ọgwụ ụmụ ahụhụ eme ihe na mba 19 ebe ọrịa ndị na-ebute vector dị ka ịba na dengue na-emekarị.
Ọ bụ ezie na ọtụtụ nnyocha egosila otú usoro ahụ́ ike ọha na eze na iji ọgwụ nje eme ihe n'ugbo si emetụta mmepe nke nguzogide ụmụ ahụhụ, ndị dere akụkọ ahụ na-arụ ụka na a na-aghọtaghị iji ezinụlọ eme ihe na mmetụta ya. Nke a bụ eziokwu karịsịa n'ihi mmụba na-arịwanye elu nke ọrịa ndị na-ebute vector n'ụwa nile yana ihe iyi egwu ha na-etinye na ahụ ike mmadụ.
Akwụkwọ nke Dr Fabricio Martins duziri na-eleba anya na mmetụta nke ụmụ ahụhụ ezinụlọ na-enwe na mmepe nke nguzogide na anwụnta Aedes aegypti, na-eji Brazil dịka ọmụmaatụ. Ha chọpụtara na ugboro ugboro nke mmụgharị KDR, nke na-eme ka anwụnta Aedes aegypti na-eguzogide ọgwụ ụmụ ahụhụ pyrethroid (nke a na-ejikarị eme ihe na ngwaahịa ụlọ na ahụike ọha), ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ okpukpu abụọ n'ime afọ isii ka nje Zika butere ụmụ ahụhụ ezinụlọ n'ahịa na Brazil. Nnyocha ụlọ nyocha gosiri na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ pasent 100 nke anwụnta ndị lanarịrị ikpughe na ụmụ ahụhụ ezinụlọ nwere ọtụtụ mgbanwe KDR, ebe ndị nwụrụ anwụ emeghị.
Nnyocha ahụ chọpụtakwara na ojiji nke ọgwụ ụmụ ahụhụ ezinụlọ juru ebe niile, ebe ihe dị ka 60% nke ndị bi na mpaghara 19 nwere nsogbu na-eji ọgwụ ahụhụ ezinụlọ eme ihe mgbe niile.
Ha na-arụ ụka na ụdị edepụtaghị nke ọma na ojiji a na-achịkwaghị achịkwa nwere ike ibelata ịdị irè nke ngwaahịa ndị a ma na-emetụtakwa usoro ahụike ọha na eze dị ka iji ụgbụ a na-agwọ ụmụ ahụhụ na nsị n'ime ụlọ nke ọgwụ ụmụ ahụhụ.
Ọ dị mkpa nyocha ọzọ iji nyochaa mmetụta nke ọgwụ ụmụ ahụhụ ezinụlọ na-ebute ozugbo na nke na-apụtachaghị ìhè, ihe egwu ha na uru ha nwere na ahụike mmadụ, yana ihe pụtara na mmemme njikwa vector.
Ndị ode akwụkwọ akụkọ ahụ na-atụ aro ka ndị na-eme iwu na-ewepụta ntụzịaka ọzọ na njikwa ọgwụ mgbochi ụlọ iji hụ na ejiri ngwaahịa ndị a rụọ ọrụ nke ọma na n'enweghị nsogbu.
Dr Martins, onye na-eme nchọpụta n'ihe banyere ihe ndị na-ahụ maka ihe ndị dị ndụ, kwuru, sị: “Ọrụ a sitere na data ubi m nwetara mgbe mụ na ndị obodo Brazil na-arụkọ ọrụ iji chọpụta ihe mere anwụnta Aedes ji na-azụlite nguzogide, ọbụlagodi na mpaghara ebe mmemme ahụike ọha kwụsịrị iji pyrethroid.
"Ndị otu anyị na-agbasawanye nyocha ahụ na steeti anọ dị na ugwu ọdịda anyanwụ Brazil iji ghọta nke ọma ka ọgwụ ụmụ ahụhụ si eji eme ihe na-akpali nhọrọ maka usoro mkpụrụ ndụ ihe nketa jikọtara ya na nguzogide pyrethroid.
"Nchọpụta ga-eme n'ọdịnihu na nguzogide nbibi n'etiti ọgwụ ụmụ ahụhụ ụlọ na ngwaahịa ahụike ọha na eze ga-adị mkpa maka ịme mkpebi na-egosi na ịmepụta ụkpụrụ nduzi maka mmemme nchịkwa vector dị irè."