A na-ejikarị ụgbụ anwụnta na-agwọ ụmụ ahụhụ na-adịte aka (ILNs) dị ka ihe mgbochi anụ ahụ iji gbochie ọrịa ịba. Na ndịda Sahara Africa, otu n'ime ihe kacha mkpa iji belata ọrịa ịba bụ iji ILN. Agbanyeghị, ozi gbasara iji ILN na Etiopia nwere oke. Ya mere, ọmụmụ ihe a bụ iji nyochaa iji ILN na ihe ndị metụtara ya n'etiti ezinụlọ dị na West Arsi County, Oromia State, Southern Ethiopia na 2023. A na-eme nnyocha nyocha nke ọnụ ọgụgụ ndị mmadụ na West Arsi County site na 1 ruo 30 May 2023 na ihe atụ nke ezinụlọ 2808. E nwetara data sitere n'ezinaụlọ site n'iji akwụkwọ ajụjụ ọnụ ahaziri ahazi. A na-enyocha data ahụ, tinye koodu ma banye na ụdị Epiinfo 7 wee kpochaa ma nyochaa site na iji ụdị SPSS 25. A na-eji nyocha nkọwa gosi ugboro ugboro, nha na eserese. A na-agbakọ nyocha ọnụọgụ ọnụọgụ abụọ na ọnụọgụ p na-erughị 0.25 maka ntinye na ụdị multivariate. A tụgharịrị ihe nlereanya ikpeazụ site na iji oke ndabara emezigharị (95% nkeji oge ntụkwasị obi, p uru na-erughị 0.05) iji gosi njikọ ọnụ ọgụgụ n'etiti nsonaazụ na mgbanwe ndị nọọrọ onwe ha. Ihe dị ka ezinụlọ 2389 (86.2%) nwere ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka nke enwere ike iji n'oge ụra. Otú ọ dị, ojiji nke ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka bụ 69.9% (95% CI 68.1-71.8). Iji ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka na-ejikọta ya na ịbụ onye isi ezinụlọ (AOR 1.69; 95% CI 1.33-4.15), ọnụ ọgụgụ nke ọnụ ụlọ dị iche iche n'ime ụlọ (AOR 1.80; 95% CI 1.23-2.29), oge nke ogologo oge na-anọchi anya ụmụ ahụhụ (1.OR 9% . 2.18–5.35), na ihe ọmụma ndị na-aza ajụjụ (AOR 3.68; 95% CI 2.48–6.97). N'ozuzu ojiji nke ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka n'etiti ezinụlọ na Etiopia dị ala ma e jiri ya tụnyere ọkọlọtọ mba (≥ 85). Nnyocha ahụ chọpụtara na ihe ndị dị ka onyeisi ezinụlọ, ọnụ ọgụgụ nke ọnụ ụlọ dị iche iche n'ime ụlọ, oge ndochi nke ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka na ọkwa nke ndị na-aza ajụjụ bụ ndị na-ebu amụma maka ojiji nke LLIN nke ndị ezinụlọ. Ya mere, iji webawanye ojiji LLIN, ụlọ ọrụ ahụike na mpaghara ọdịda anyanwụ Alsi na ndị aka ya kwesịrị inye ọha na eze ozi dị mkpa ma wusie ike ojiji nke LLIN n'ogo ezinụlọ.
Ịba bụ nnukwu nsogbu ahụike ọha na eze zuru ụwa ọnụ yana ọrịa na-efe efe na-ebute nnukwu ọrịa na ọnwụ. Ọrịa a na-ebute site na parasaiti protozoan nke genus Plasmodium, nke a na-ebute site na aru ụmụ nwanyị Anopheles anwụnta1,2. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ijeri mmadụ 3.3 nọ n'ihe ize ndụ nke ịba, nwere ihe egwu kachasị na Sub-Saharan Africa (SSA)3. Akụkọ World Health Organisation (WHO) 2023 na-egosi na ọkara nke ndị bi n'ụwa nọ n'ihe ize ndụ nke ịba, ebe e mere atụmatụ na ọrịa ịba dị nde 233 na-akọ na mba 29, nke ihe dị ka mmadụ 580,000 na-anwụ n'ime ya, na ụmụaka na-erubeghị afọ ise na ndị inyom dị ime bụ ndị kacha emetụta3,4.
Nnyocha ndị gara aga na Etiopia egosila na ihe ndị na-emetụta iji ụgbụ anwụnta ogologo oge gụnyere ihe ọmụma nke usoro mgbasa ozi ịba, ozi nke ndị ọrụ mgbatị ahụike (HEWs) nyere, mgbasa ozi mgbasa ozi, agụmakwụkwọ na ụlọ ọrụ ahụike, àgwà na ahụ erughị ala mgbe ị na-ehi ụra n'okpuru ụgbụ anwụnta ogologo oge, enweghị ike ịkwagide ụgbụ anwụnta dị ogologo oge, ụlọ ọrụ na-ezughị ezu iji gbochie ụgbụ anwụnta. ihe ntanye ụgbụ anwụnta, ihe egwu ịba, na amataghị uru nke ụgbụ anwụnta. 17,20,21 Nnyocha egosiwokwa na njirimara ndị ọzọ, gụnyere nha ezinụlọ, afọ, akụkọ mmerụ ahụ, nha, ọdịdị, agba, na ọnụ ọgụgụ ebe ihi ụra, jikọtara ya na iji ụgbụ anwụnta ogologo oge. 5,17,18,22 Otú ọ dị, ụfọdụ nnyocha achọpụtala na ọ dịghị ihe jikọrọ akụ na ụba ezinụlọ na ogologo oge eji ụgbụ anwụnta eme ihe3,23.
Achọpụtara ụgbụ anwụnta na-adịte aka, nke buru ibu nke a na-etinye n'ebe ụra, ka a na-ejikarị eme ihe ugboro ugboro, na ọtụtụ nnyocha e mere na mba ndị nwere ịba na-egosi na ha bara uru n'ibelata mmekọrịta mmadụ na ọrịa ịba na ọrịa ndị ọzọ na-ebute vector7,19,23. N'ebe ọrịa ịba na-arịa, egosiri ikesa ụgbụ anwụnta na-adịte aka iji belata ọrịa ịba, ọrịa siri ike, na ọnwụ metụtara ịba. Egosiwo ụgbụ anwụnta a na-agwọ ahụhụ iji belata ọrịa ịba site na 48-50%. Ọ bụrụ na ejiri ya n'ọtụtụ ebe, ụgbụ ndị a nwere ike igbochi 7% nke ndị na-erubeghị afọ ise n'ụwa niile24 ma jikọta ya na mbelata dị ukwuu n'ihe ize ndụ nke ịdị arọ nwa na nwa ebu n'afọ25.
O dochaghị anya ruo ókè ndị mmadụ maara maka iji ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka na ókè ha na-azụta ha. Azịza na asịrị banyere ịghara ịgbanye ụgbụ ma ọlị, na-ekowe ha n'ụzọ na-ezighị ezi na n'ọnọdụ na-ezighị ezi, na ịghara ibute ụmụaka na ụmụ nwanyị dị ime ụzọ kwesịrị ekwesị nyocha nke ọma. Ihe ịma aka ọzọ bụ nghọta ọha na eze na-ekere maka ọrụ ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka na mgbochi ịba. 23 Ọrịa ịba dị elu na mpaghara ala dị larịị nke West Arsi County, na data gbasara ezinụlọ na obodo ojiji nke ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka dị ụkọ. Ya mere, ebumnobi nke ọmụmụ a bụ iji chọpụta etu ojiji nke ụgbụ ahụhụ na-adịte aka na ihe ndị metụtara ezinụlọ na West Arsi County, Oromia Region, Southwest Ethiopia.
Emere nyocha mpaghara mpaghara sitere na 1 ruo 30 Mee 2023 na West Arsi County. West Arsi County dị na mpaghara Oromia nke ndịda Etiopia, kilomita 250 site na Addis Ababa. Onu ogugu nke mpaghara a bu 2,926,749, nke mejuputara umu nwoke 1,434,107 na umunwanyi 1,492,642. Na West Arsi County, e mere atụmatụ na mmadụ 963,102 nọ na mpaghara isii na otu obodo bi n'ihe ize ndụ nke ịba; Agbanyeghị, mpaghara itoolu enweghị ịba. West Arsi County nwere obodo 352, nke 136 n'ime ha bụ ọrịa ịba. N'ime ụlọ ọrụ ahụike 356, 143 bụ ụlọ ọrụ na-ahụ maka ịba na enwere ụlọ ọrụ ahụike 85, 32 n'ime ha dị na mpaghara ọrịa ịba. Atọ n'ime ụlọ ọgwụ ise na-agwọ ndị ọrịa ịba. Mpaghara ahụ nwere osimiri na ebe ịgba mmiri kwesịrị ekwesị maka ịmụ nwa. Na 2021, ekesara ụmụ ahụhụ 312,224 na-adịte aka na mpaghara ahụ maka nzaghachi mberede, na nkesa nke abụọ nke 150,949 ụmụ ahụhụ na-adịte aka na 2022-26.
A na-ahụta ndị bi na ya dị ka ezinụlọ niile dị na mpaghara West Alsi na ndị bi na mpaghara ahụ n'oge ọmụmụ ihe.
A na-ahọrọ ndị a na-amụ na-enweghị usoro site na ezinụlọ niile tozuru oke na mpaghara West Alsi, yana ndị bi na mpaghara nwere nnukwu ihe ize ndụ ịba n'oge ọmụmụ ihe.
Ezinụlọ niile dị n'ime ime obodo ahọpụtara nke West Alsi County ma biri na mpaghara ọmụmụ ihe karịrị ọnwa isii ka etinyere na ọmụmụ ihe ahụ.
Ezinụlọ ndị na-enwetaghị LLIN n'oge nkesa na ndị na-enweghị ike ịzaghachi n'ihi nhụsianya ịnụ ihe na ikwu okwu, ewepụrụ na ọmụmụ ihe ahụ.
A gbakọrọ nha nlele maka ebumnuche nke abụọ nke ihe metụtara ojiji LLIN dabere na usoro ọnụọgụgụ ọnụọgụgụ site na iji Epi info 7 sọftụwia mgbakọ na mwepụ. Na-eche na 95% CI, 80% ike na nsonaazụ nke 61.1% n'ime ìgwè a na-adịghị ahụ anya, e weere echiche ahụ site na nnyocha e mere na Central India13 na-eji ndị isi ụlọ na-agụghị akwụkwọ dị ka ihe na-agbanwe agbanwe, na OR nke 1.25. N'iji echiche ndị a dị n'elu ma na-atụnyere mgbanwe dị iche iche na ọnụ ọgụgụ buru ibu, a na-atụle mgbanwe "isi ezinụlọ na-enweghị agụmakwụkwọ" maka mkpebi ikpeazụ nke nha, dịka ọ na-enye nnukwu ihe nlele nke mmadụ 2808.
E kenyere nha nlele ahụ dịka ọnụ ọgụgụ ezinụlọ dị n'ime obodo ọ bụla na ezinaụlọ 2808 ka ahọpụtara n'ime obodo dị iche iche site na iji usoro nlele enweghị usoro. Ngụkọta ọnụ ọgụgụ ezinụlọ dị n'ime obodo ọ bụla bụ nke sitere na Village Health Information System (CHIS). Ezinụlọ mbụ ka e ji lọtrị họrọ. Ọ bụrụ na e mechiri ụlọ nke onye na-amụ ihe n'oge nchịkọta data, a na-eme ajụjụ ọnụ abụọ na-esote na nke a na-ewere ya dị ka enweghị nzaghachi.
Ngbanwe ndị nọọrọ onwe ha bụ njirimara sociodemographic (afọ, ọnọdụ alụmdi na nwunye, okpukperechi, agụmakwụkwọ, ọrụ, ogo ezinụlọ, ebe obibi, agbụrụ na ego kwa ọnwa), ọkwa ọmụma na mgbanwe dị iche iche jikọtara ya na iji ụgbụ ụmụ ahụhụ na-eme ogologo oge.
Ajụrụ ezinụlọ ajụjụ iri na atọ gbasara ihe ọmụma gbasara iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka. Enyere azịza ziri ezi 1 isi, wee nye azịza na-ezighi ezi 0 isi. Mgbe emechara akara onye ọ bụla so na ya, a gbakọrọ nkezi akara, na ndị sonyere nwere akara karịa nkezi ka a na-ahụta ka ha nwere “ezigbo ihe ọmụma” yana ndị sonyere nwere akara n'okpuru nkezi ka a na-ewere na ha nwere ihe ọmụma “ogbenye” gbasara iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka.
A nakọtara data site na iji akwụkwọ ajụjụ ahaziri ahazi nke onye na-agba ajụjụ na-eduzi ihu na ihu wee wepụta ya site na akwụkwọ dị iche iche2,3,7,19. Ọmụmụ ihe ahụ gụnyere njirimara mmekọrịta ọha na eze, njirimara gburugburu ebe obibi na ihe ọmụma nke ndị sonyere na iji ISIS. A nakọtara data site na mmadụ 28 nọ na ebe ịba na-ekpo ọkụ, na mpụga ebe ha na-anakọta data ma na-elekọta kwa ụbọchị site n'aka ndị ọkachamara ịba 7 sitere na ụlọ ọrụ ahụike.
A haziri akwụkwọ ajụjụ a n'asụsụ bekee wee sụgharịa ya n'asụsụ obodo (Afan Oromo) wee sụgharịgharịa ya n'asụsụ Bekee ka ịlele maka ịdịgide. A nwalere akwụkwọ ajụjụ a na 5% nke nlele (135) na mpụga ụlọ ọrụ ahụike ọmụmụ. Ka emechara ule mbụ, a gbanwere akwụkwọ ajụjụ ahụ maka ịkọwapụta na mfe nke okwu. A na-eme ihicha data, izu ezu, oke na nyocha mgbagha mgbe niile iji hụ na ịdịmma data tupu ntinye data. Mgbe ya na onye nlekọta nyochachara, ewepụrụ data niile ezughị ezu na enweghị nkwekọrịta na data ahụ. Ndị na-anakọta data na ndị nlekọta nwetara ọzụzụ otu ụbọchị gbasara otu na ozi ha ga-anakọta. Onye nyocha ahụ na-enyocha ndị na-anakọta data na ndị nlekọta iji hụ na ịdị mma data n'oge nchịkọta data.
A na-enyocha data ahụ maka izi ezi na nkwekọ, wee tinye koodu wee banye n'ime ụdị Epi-info 7, wee kpochaa na nyochaa site na iji ụdị SPSS 25. A na-eji ọnụ ọgụgụ nkọwa dị ka ugboro ugboro, nha, na eserese gosi nsonaazụ. A na-agbakọ nyocha ọnụọgụ ọnụọgụ abụọ bivariate, na covariates nwere p ụkpụrụ na-erughị 0.25 na ụdị bivariate ka ahọpụtara maka itinye na ụdị multivariate. A kọwapụtara ihe nlereanya ikpeazụ site na iji oke ndabara emezigharị, oge ntụkwasị obi 95%, na p ụkpụrụ <0.05 iji chọpụta njikọ dị n'etiti nsonaazụ na mgbanwe ndị nọọrọ onwe ha. A nwalere Multicollinearity site na iji njehie ọkọlọtọ (SE), nke na-erughị 2 n'ime ọmụmụ ihe a. A na-eji ule Hosmer na Lemeshow dị mma iji nwalee ụdị dabara adaba, na uru p uru nke ule Hosmer na Lemeshow n'ọmụmụ ihe a bụ 0.746.
Tupu ịme ọmụmụ ihe ahụ, enwetara nkwado ụkpụrụ sitere na kọmitii ụkpụrụ ahụike nke West Elsea County dịka nkwupụta Helsinki siri dị. Mgbe ha kọwachara ebumnuche nke ọmụmụ ihe ahụ, enwetara akwụkwọ ikike ikike sitere na mpaghara na ụlọ ọrụ ahụike obodo ahọpụtara. A gwara ndị sonyere ọmụmụ ihe gbasara ebumnuche ọmụmụ ihe, nzuzo na nzuzo. Enwetara nkwenye nke okwu ọnụ sitere n'aka ndị sonyere ọmụmụ tupu usoro nchịkọta data n'ezie. Edekọghị aha ndị zara ajụjụ, mana onye ọ bụla zara ajụjụ e kenyere koodu iji dobe nzuzo.
N'ime ndị zara ajụjụ, ihe ka ọtụtụ (2738, 98.8%) anụwo maka iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka. Banyere isi mmalite nke ozi gbasara iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka, ọtụtụ ndị zara 2202 (71.1%) natara ya n'aka ndị na-ahụ maka ahụike ha. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ndị niile zara 2735 (99.9%) maara na enwere ike ịrụzi ọgwụ ahụhụ na-adịte aka dọwara adọwa. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ndị niile sonyere 2614 (95.5%) maara maka ọgwụ ahụhụ na-adịte aka n'ihi na ha nwere ike igbochi ịba. Ọtụtụ n'ime ezinụlọ 2529 (91.5%) nwere ezi ihe ọmụma gbasara ọgwụ ahụhụ na-adịte aka. Ọnụ ọgụgụ nke ihe ọmụma ezinụlọ gbasara iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka bụ 7.77 nwere ụkpụrụ nke ± 0.91 (Table 2).
N'ihe nyocha nke bivariate nke ihe ndị metụtara iji ụgbụ anwụnta ogologo oge, mgbanwe dị ka okike na-aza ajụjụ, ebe obibi, nha ezinụlọ, ọkwa agụmakwụkwọ, ọnọdụ alụmdi na nwunye, ọrụ onye zara ajụjụ, ọnụ ọgụgụ nke ọnụ ụlọ dị iche iche n'ime ụlọ, ihe ọmụma nke ụgbụ anwụnta na-adịte aka, ebe ịzụrụ ụgbụ anwụnta na-adịte aka, oge eji ogologo oge eme ihe, ọnụ ọgụgụ nke anwụnta na-ejikọta ya na ezinụlọ. iji ụgbụ anwụnta ogologo oge. Mgbe emezigharị maka ihe mgbagwoju anya, ihe niile dị iche iche nwere p-uru <0.25 na nyocha nke bivariate na-etinye aka na nyocha regression multivariate logistic.
Ebumnobi nke ọmụmụ ihe a bụ inyocha ojiji nke ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka na ihe ndị metụtara ezinụlọ na West Arsi County, Etiopia. Nnyocha ahụ chọpụtara na ihe ndị metụtara iji ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka gụnyere okike ụmụ nwanyị nke ndị na-aza ajụjụ, ọnụ ọgụgụ nke ọnụ ụlọ dị iche iche n'ime ụlọ, ogologo oge achọrọ iji dochie ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka, na ọkwa nke ihe ọmụma nke ndị na-azaghachi, bụ nke jikọtara ya na iji ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka.
Nkwekọrịta a nwere ike ịbụ n'ihi ọdịiche dị na nha nlele, ọnụ ọgụgụ ọmụmụ, nhazi ọmụmụ mpaghara, na ọnọdụ akụ na ụba. Ka ọ dị ugbu a, na Etiopia, Ministri Ahụike na-emejuputa ọtụtụ ntinye aka iji belata ibu nke ịba site na ijikọta ihe mgbochi ọrịa ịba na mmemme nlekọta ahụike bụ isi, nke nwere ike inye aka belata ọrịa ịba na ọnwụ.
Nsonaazụ nke ọmụmụ a gosiri na ndị isi ụlọ nwanyị na-ejikarị ọgwụ ahụhụ na-adịte aka ma e jiri ya tụnyere ụmụ nwoke. Nchọpụta a kwekọrọ na ọmụmụ ndị e mere na Ilugalan County5, Raya Alamata Region33 na Arbaminchi Town34, Etiopia, nke gosiri na ụmụ nwanyị nwere ike iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka karịa ụmụ nwoke. Nke a nwekwara ike ịbụ n'ihi ọdịnala omenala na obodo Etiopia na-eji ụmụ nwanyị kpọrọ ihe karịa ụmụ nwoke, na mgbe ụmụ nwanyị ghọrọ ndị isi nke ezinụlọ, ndị ikom na-enwe nrụgide dị nta ikpebi iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka n'onwe ha. Ọzọkwa, e mere ọmụmụ ihe ahụ n'ime ime obodo, ebe omenala omenala na omume obodo nwere ike ịsọpụrụ ndị inyom dị ime ma nye ha ụzọ n'iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka iji gbochie ọrịa ịba.
Nchọpụta ọzọ e mere n'ọmụmụ ihe gosiri na ọnụ ọgụgụ nke ọnụ ụlọ dị iche iche dị n'ụlọ ndị sonyere nwere njikọ chiri anya na iji ụgbụ anwụnta na-adịgide adịgide. Emere nchoputa a site na nyocha na East Belessa7, Garan5, Adama21 na Bahir Dar20. Nke a nwere ike ịbụ n'ihi na ezinụlọ ndị nwere ọnụ ụlọ dị ole na ole n'ime ụlọ ahụ na-ejikarị ụgbụ anwụnta na-adịgide adịgide, ebe ezinụlọ nwere ọnụ ụlọ dị iche iche n'ime ụlọ na ọtụtụ ndị ezinụlọ na-ejikarị ụgbụ anwụnta na-adịgide adịgide, nke nwere ike ịkpata ụkọ anwụnta n'ime ụlọ niile dị iche iche.
Oge iji dochie ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka jikọtara ya na iji ezinụlọ eji ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka. Ndị na-edochi anya ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka ruo afọ atọ gara aga nwere ike iji ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka karịa ndị edochiri ihe na-erughị afọ atọ gara aga. Nchoputa a dabara na nyocha emere na obodo Arbaminchi, Ethiopia34 na northwest Ethiopia20. Nke a nwere ike ịbụ n'ihi na ezinụlọ nwere ohere ịzụta ụgbụ anwụnta ọhụrụ iji dochie ndị ochie na-ejikarị ụgbụ ụmụ ahụhụ na-adịte aka n'etiti ndị òtù ezinụlọ, bụ ndị nwere ike inwe afọ ojuju na inwekwu mkpali iji ụgbụ anwụnta ọhụrụ na-egbochi ịba.
Nchọpụta ọzọ nke ọmụmụ a gosiri na ezinaụlọ ndị nwere ihe ọmụma zuru oke banyere ọgwụ ahụhụ na-adịte aka ji okpukpu anọ karịa iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka ma e jiri ya tụnyere ezinụlọ ndị nwere obere ihe ọmụma. Nchọpụta a kwekọrọ na ọmụmụ e mere na Hawassa na ndịda ọdịda anyanwụ Etiopia18,22. Enwere ike ịkọwa nke a site n'eziokwu ahụ bụ na ka ihe ọmụma ezinụlọ na mmata banyere usoro mgbochi nnyefe, ihe ndị dị ize ndụ, ịdị njọ na usoro mgbochi ọrịa n'otu n'otu na-abawanye, ohere nke ịme ihe mgbochi na-abawanye. Ọzọkwa, ezi ihe ọmụma na nghọta ziri ezi banyere ụzọ mgbochi ịba na-akwado omume nke iji ọgwụ ahụhụ na-adịte aka. Ya mere, mmemme mgbanwe omume na-achọ ịkwalite nrube isi na mmemme mgbochi ịba n'etiti ndị òtù ezinụlọ site n'itinye ihe ndị metụtara mmekọrịta ọha na eze na mmụta zuru ụwa ọnụ.
Ọmụmụ ihe a na-eji nhazi nke akụkụ gafee yana njikọ ihe kpatara egosighi. Cheta mkparị nwere ike ime. Nleba anya n'ụgbụ akwa na-akwado na ịkọ akụkọ ihe ọmụmụ ndị ọzọ (dịka ọmụmaatụ, iji ụgbụ akwa abalị gara aga, ugboro ole ịsa ụgbụ akwa, na nkezi ego) dabere na akụkọ onwe onye, nke na-adabere na nzaghachi.
Ojiji nke ụgbụ a na-agwọ ụmụ ahụhụ na-adịte aka n'ụlọ dị obere ma e jiri ya tụnyere ọkọlọtọ mba Etiopia (≥ 85). Nnyocha ahụ chọpụtara na ugboro ole a na-eji ụgbụ a na-agwọ ụmụ ahụhụ na-adịte aka na-emetụta ma onye isi ezinụlọ ọ bụ nwanyị, ọnụ ụlọ ole nwere onwe ya dị n'ime ụlọ ahụ, ogologo oge ọ na-ewe iji dochie ụgbụ a na-agwọ ụmụ ahụhụ na-adịte aka, na otú ndị zara ajụjụ si mara ihe. Ya mere, ndị na-ahụ maka ahụ ike na West Arsi County na ndị dị mkpa kwesịrị ịrụ ọrụ iji mee ka ojiji nke ụgbụ a na-agwọ ụmụ ahụhụ na-adịte aka na ọkwa ezinụlọ site na mgbasa ozi na ọzụzụ kwesịrị ekwesị, yana site na nkwurịta okwu mgbanwe omume na-adịgide adịgide iji mụbaa ojiji nke ụgbụ a na-agwọ ụmụ ahụhụ na-adịte aka. Mee ka ọzụzụ nke ndị ọrụ afọ ofufo, ihe owuwu obodo, na ndị isi okpukpe sie ike maka iji ụgbụ a na-agwọ ahụhụ na-adịte aka n'ogo ezinụlọ.
Ozi niile enwetara na/ma ọ bụ nyochara n'oge ọmụmụ ihe dị n'aka onye edemede kwekọrọ na arịrịọ ezi uche dị na ya.
Oge nzipu: Mar-07-2025