DEETbụ otu n'ime ọgwụ ole na ole egosipụtara na ọ dị irè megide anwụnta, akọrọ, na ụmụ ahụhụ ndị ọzọ na-adịghị mma. Mana nyere ike nke kemịkalụ a, kedu ka DEET si dị mma maka ụmụ mmadụ?
DEET, nke chemists na-akpọ N,N-diethyl-m-toluamide, dị na opekata mpe ngwaahịa 120 edebanyere aha na US Environmental Protection Agency (EPA). Ngwaahịa ndị a na-agụnye ịgba mmiri na-egbochi ụmụ ahụhụ, nsị, ude mmiri, na nhichapụ.
Ebe ọ bụ na e bu ụzọ webatara DEET n'ihu ọha na 1957, Ụlọ Ọrụ Nchebe Gburugburu Ebe obibi eduzila nyocha nchekwa abụọ nke kemịkal.
Mana Bethany Huelskoetter, APRN, DNP, onye na-ahụ maka ọgwụ ezinụlọ na OSF Healthcare, na-ekwu na ụfọdụ ndị ọrịa na-ezere ngwaahịa ndị a, na-ahọrọ ndị a na-ere ahịa dị ka “eke” ma ọ bụ “mkpụrụ osisi.”
Ọ bụ ezie na enwere ike ịre ahịa ndị na-ere ọgwụ ndị ọzọ dị ka ndị na-egbu egbu na-egbu egbu, mmetụta ha na-asọ oyi anaghị adịte aka dị ka DEET.
Mgbe ụfọdụ, ọ gaghị ekwe omume ịzenarị ọgwụ mgbochi kemịkal. DEET bụ ihe na-agba ọsọ dị irè. N'ime ndị niile na-ere ahịa n'ahịa, DEET bụ uru kacha mma maka ego ahụ, "Huelskoetter gwara Verywell.
Jiri ọgwụ mgbochi dị irè iji belata ihe ize ndụ nke itching na ahụ erughị ala site na ata ahụhụ. Ma ọ pụkwara ịbụ ihe mgbochi ahụ ike: Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọkara nde mmadụ na-ebute ọrịa Lyme kwa afọ mgbe akọrọ akọrọ, na ihe dị ka nde mmadụ 7 ebutela ọrịa ahụ kemgbe nje West Nile nke anwụnta na-ebute na mbụ pụtara na US na 1999. Ndị mmadụ bu nje a.
Dị ka Consumer Reports si kwuo, a na-enye DEET ka ọ bụrụ ihe kacha arụ ọrụ nke ọma n'ime ihe na-egbochi ụmụ ahụhụ na mkpokọta ma ọ dịkarịa ala 25%. N'ikwu okwu n'ozuzu, ka ntinye uche nke DEET dị na ngwaahịa, ka mmetụta nchebe na-adịru ogologo oge.
Ihe ndị ọzọ na-akpụ akpụ gụnyere picaridin, permethrin, na PMD (mmanụ lemon eucalyptus).
Nnyocha 2023 nke nwalere mmanụ dị mkpa 20 chọpụtara na mmanụ ndị dị mkpa anaghị adịte aka karịa otu awa na ọkara, ụfọdụ na-efunarị arụmọrụ mgbe ihe na-erughị otu nkeji. Site n'iji ya tụnyere, DEET na-ere ọkụ nwere ike ịchụpụ anwụnta ma ọ dịkarịa ala awa 6.
Dị ka Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR) si kwuo, mmetụta ọjọọ sitere na DEET dị ụkọ. N'ime akụkọ 2017, ụlọ ọrụ ahụ kwuru na pasent 88 nke ihe ngosi DEET kọrọ na ụlọ ọrụ nchịkwa nsị emeghị ka mgbaàmà na-achọ ọgwụgwọ site na usoro nlekọta ahụike. Ihe dị ka ọkara nke ndị mmadụ enweghị mmetụta ọjọọ, na ọtụtụ n'ime ndị ọzọ nwere naanị mgbaàmà dị nro, dị ka iro ụra, mgbakasị ahụ anụ ahụ, ma ọ bụ ụkwara nwa oge, na-apụ ngwa ngwa.
Mmeghachi omume siri ike na DEET na-ebutekarị mgbaàmà akwara ozi dị ka ọdịdọ, njikwa ahụ ike na-adịghị mma, omume ike ike, na enweghị uche.
"N'ịtụle na ọtụtụ nde mmadụ na United States na-eji DEET kwa afọ, enwere akụkọ ole na ole banyere mmetụta ahụike siri ike site na iji DEET mee ihe," ka akụkọ ATSDR kwuru.
Ị nwekwara ike zere ata ahụhụ site na iyiri ogologo aka aka na ihicha ma ọ bụ na-ezere ebe ọ bụla ụmụ ahụhụ na-amụ, dị ka mmiri kwụ ọtọ, ogige gị, na ebe ndị ọzọ ị na-agakarị.
Ọ bụrụ na ịhọrọ iji ngwaahịa nwere DEET, soro ntuziaka dị na akara ngwaahịa. Dị ka erslọ Ọrụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa si kwuo, ị kwesịrị iji ntinye uche dị ala nke DEET dị mkpa iji nọgide na-echebe - ọ bụghị ihe karịrị pasent 50.
Iji belata ihe ize ndụ nke ikuku ume, CDC na-atụ aro ka ị na-eji ihe na-ere ọkụ na mpaghara ikuku dị mma karịa n'ime oghere ndị gbachiri emechi. Iji tinye n'ihu gị, fesa ngwaahịa ahụ n'aka gị ma kpoo ya na ihu gị.
Ọ na-agbakwụnye, sị: "Ịchọrọ ka akpụkpọ ahụ gị nwee ike iku ume ma e were ya na-eku ume nke ọma, ị gaghị enwekwa mgbakasị ahụ akpụkpọ ahụ."
DEET dị mma maka ụmụaka, mana erslọ Ọrụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa na-atụ aro ka ụmụaka na-erubeghị afọ 10 ghara itinye ọgwụ mgbochi n'onwe ha. Ụmụaka na-erubeghị ọnwa abụọ ekwesịghị iji ngwaahịa nwere DEET.
Ọ dị mkpa ịkpọ ụlọ ọrụ nchịkwa nsi ozugbo ma ọ bụrụ na ịkuba ume ma ọ bụ ilo ngwaahịa nwere DEET, ma ọ bụ ọ bụrụ na ngwaahịa ahụ abanye n'anya gị.
Ọ bụrụ na ị na-achọ ụzọ a pụrụ ịdabere na ya iji chịkwaa ụmụ ahụhụ, karịsịa na ebe anwụnta na akọrọ na-emekarị, DEET bụ nhọrọ dị mma ma dị irè (ọ bụrụhaala na ejiri ya dịka akara ngosi). Nhọrọ ndị ọzọ sitere n'okike nwere ike ọ gaghị enye otu nchebe ahụ, ya mere tụlee gburugburu ebe obibi na ihe ize ndụ nke ọrịa ndị ụmụ ahụhụ na-ebute mgbe ị na-ahọrọ ihe na-ekpo ọkụ.
Oge nzipu: Dec-03-2024