Òtù Ndị Na-ahụ Maka Anụmanụ nke Malaysia na-adọ aka ná ntị na teknụzụ enyere aka n'ọmụmụ nwa nwere ike imebi ntụkwasị obi nke ndị dọkịta anụmanụ na ndị ahịa Malaysia.

Òtù Ndị Na-ahụ Maka Anụmanụ nke Malaysia (Mavma) kwuru na Nkwekọrịta Mpaghara Malaysia na US na Iwu Ahụike Anụmanụ (ART) nwere ike igbochi iwu Malaysia maka mbubata ngwaahịa na US, si otú a mebie ntụkwasị obi nke ngwaahịa a.anụmanụ anụmanụọrụ na ntụkwasị obi ndị ahịa.anụmanụ anụmanụÒtù ahụ gosipụtara nchegbu dị ukwuu gbasara nrụgide US ka ha tinye njikwa mpaghara, ebe ọ bụ na ọtụtụ ọrịa anụmanụ na-ebutekarị mmetọ.
Kuala Lumpur, Nọvemba 25 – Òtù Ndị Na-ahụ Maka Anụmanụ nke Malaysia (Mavma) kwuru na nkwekọrịta azụmaahịa ọhụrụ dị n'etiti Malaysia na US nwere ike imebi njikwa na nchekwa nri, nchekwa bio na ụkpụrụ halal.
Dr. Chia Liang Wen, onyeisi oche nke Malaysian Food Manufacturers Association, gwara CodeBlue na Malaysia-US Reciprocal Trade Agreement (ART) chọrọ nnabata ozugbo nke sistemụ nchekwa nri US, nke nwere ike igbochi ikike Malaysia ime nyocha nke ya.
N'okwu ya, Dr. Chee kwuru sị: "Ịchọpụta sistemụ nchekwa nri nke US na ọkwa kachasị elu nke ihe fọdụrụ (MRLs) nwere ike ibelata ikike Malaysia itinye nyocha ihe egwu nke ya."
O kwuru na Ngalaba Ọrụ Anụmanụ nke Malaysia (DVS) kwesịrị inwe ikike ịme "nkwenye onwe onye na nyocha nha nhata" iji hụ na ngwaahịa ndị a na-ebubata na-aga n'ihu na-emezu ihe achọrọ maka nchekwa mba na ahụike ọha.
Dr Chee kwuru na ọ bụ ezie na Òtù Ndị Na-ahụ Maka Anụmanụ nke Malaysia na-akwado azụmaahịa mba ụwa nke dabere na sayensị nke na-enye aka na uto akụ na ụba n'ozuzu ya, ikike anụmanụ nke Malaysia "ga-anọgide na-adị elu" n'imezu nkwekọrịta ahụ.
"Mavma kwenyere na njirimara akpaaka na-enweghị usoro nchekwa zuru oke nwere ike imebi nlekọta anụmanụ na ntụkwasị obi ndị ahịa," ka o kwuru.
Na mbụ, ụlọ ọrụ gọọmentị, gụnyere Ngalaba Ọrụ Anụmanụ (DVS) na Ministri Ọrụ Ugbo na Nchekwa Nri (KPKM), agbachighị nkịtị gbasara otu a ga-esi mee nkwekọrịta azụmaahịa gbasara mbubata ngwaahịa anụmanụ. Na nzaghachi, MAVMA kwuru na ọ bụ ezie na ọ na-akwado azụmaahịa mba ụwa, mmejuputa nkwekọrịta ahụ ekwesịghị ime ka nlekọta mba ghara ịdị ike.
N'okpuru Iwu Mgbochi Mbubata, Malaysia ga-anakwere usoro nchekwa nri, ịdị ọcha na phytosanitary (SPS) nke US maka anụ, anụ ọkụkọ, ngwaahịa mmiri ara ehi na ụfọdụ ngwaahịa ugbo, mee ka usoro mbubata dị mfe site na ịnakwere Ndepụta Nnyocha Federal nke US, ma belata ihe ndị ọzọ achọrọ maka ikike.
Nkwekọrịta a na-enyekwa Malaysia iwu ka ha tinye mmachi mpaghara n'oge ọrịa anụmanụ dịka ọrịa ezì Afrịka (ASF) na influenza avian nke na-ebute ọrịa nke ukwuu (HPAI), kama mmachibido iwu mba niile.
Ndị otu ọrụ ugbo nke Amerịka nabatara nkwekọrịta ahụ n'ihu ọha, na-akpọ ya "ohere a na-ahụtụbeghị mbụ" ịbanye n'ahịa Malaysia. Òtù Mba Ọzọ Maka Mbupụ Anụ nke United States (USMEF) kwuru na nkwekọrịta Malaysia ịnakwere katalọgụ nnyocha gọọmentị etiti nke US kama nkwenye ụlọ ọrụ mpaghara sitere na Ngalaba Na-ahụ Maka Ọrụ Anụmanụ nke Malaysia (DVS) ga-emepụta nde $50-60 na mbupụ anụ ehi kwa afọ na US. USMEF katọrọ usoro nkwenye ụlọ ọrụ mpaghara Malaysia na mbụ, na-akpọ ya "ihe siri ike" ma na-emebi nchekwa nri.
Dọkịta Chee kwuru na arịrịọ ART maka Malaysia ka o mee ihe ndị dị mkpa n'ógbè ahụ iji lụso influenza avian nke na-ebute ọrịa na ọrịa ezì Africa ọgụ kwesịrị ịkpachara anya. Ahụ ọkụ ezì Africa ka dị ebe niile n'ebe ụfọdụ na Malaysia, mba ahụ ka dabere nke ukwuu na mbubata anụ.
"Ebe ọ bụ na ọrịa ezì Afrịka juru ebe niile n'akụkụ Malaysia nakwa na anyị na-adabere na mbubata, ịchọpụta ihe nke ọma, nlekota ọrịa na nkwenye nke 'ebe ndị na-enweghị ọrịa' dị oke mkpa iji gbochie mbubata ma ọ bụ mgbasa nke ọrịa ahụ n'amaghị ama n'ofe ókèala," ka Dr. Xie kwuru.
O kwukwara na a matala Malaysia dị ka mba na-anaghị ebute ọrịa influenza avian nke ukwuu site n'aka Òtù Ahụike Anụmanụ Ụwa (WOAH), na iwu ha maka igbu ọchụ achịkwala ọrịa ise gara aga nke ọma, n'adịghị ka mba ndị nakweere usoro ịgba ọgwụ mgbochi.
O kwuru sị: “Otu iwu ahụ maka iwepụ ọrịa na ọnọdụ mba na-enweghị ọrịa kwesịrị ịbụ ọkọlọtọ nchekwa bio maka mba ndị na-ebuga ngwaahịa na Malaysia iji hụ na ọnọdụ enweghị HPAI nke Malaysia kwụsiri ike.”
Dr. Chi kwukwara na "mmanye nke mba Amerịka itinye mpaghara dị iche iche bụ ihe na-echegbu onwe ya nke ukwuu," na-ekwu maka ikpe ndị na-agbasakarị n'etiti ụdị nnụnụ, ehi, pusi, na ezi nke ndị ọrụ gọọmentị na steeti dị iche iche nke mba Amerịka kọrọ.
O kwuru sị: “Ihe ndị a na-egosi ihe egwu nke ụdị nje dị iche iche ịbanye na Ndịda Ọwụwa Anyanwụ Eshia, ikekwe site na Malaysia, ebe mba ndị ọzọ dị na ASEAN ka na-alụso ụdị nje influenza avian dị ugbu a ọgụ.”
Mavma gosikwara nchegbu gbasara asambodo halal dịka nkwekọrịta ahụ siri dị. Dr. Chee kwuru na ikike ọ bụla nke otu asambodo halal nke Amerịka site n'aka Ngalaba Mmepe Alakụba Malaysia (Jakim) "ekwesịghị ịgafe usoro nkwenye okpukperechi na anụmanụ nke Malaysia."
O kwuru na asambodo nri halal gụnyere ọdịmma anụmanụ, ịgbaso ụkpụrụ nke igbu anụ ziri ezi, na ịdị ọcha nri, nke ọ kọwara dị ka ọrụ bụ isi nke ndị dọkịta anụmanụ. O kwukwara na usoro nri halal nke Malaysia “enwetala ntụkwasị obi zuru ụwa ọnụ site n'aka mba ndị Alakụba ndị ọzọ.”
Dr Chee kwuru na ndị ọchịchị Malaysia kwesịrị inwe ikike inyocha ụlọ ọrụ mba ofesi n'ebe ahụ, ime ka nyocha ihe egwu nke mbubata na njikwa ókèala sie ike, ma hụ na ọha na eze na-ahụ maka nchekwa nri na ụkpụrụ halal.
MAVMA tụkwara aro ka DVS na ndị otu ministri ndị dị mkpa guzobe otu teknụzụ iji nyochaa nha nhata nke oke ihe fọdụrụ, sistemụ nnwale na atụmatụ mpaghara ọrịa.
"Ntụkwasị obi ọha na eze na nchekwa nri na usoro ọgwụgwọ anụmanụ nke Malaysia dabere na nghọta na nduzi na-aga n'ihu site n'aka ndị ọchịchị Malaysia," ka Dr. Chia kwuru.