Ndị mmadụ ga-eme ihe na-akpa ọchị iji zere ịta anwụnta. Ha na-akpọ nsị ehi, mkpọ aki oyibo, ma ọ bụ kọfị. Ha na-aṅụ gin na tonic. Ha na-eri unere. Ha na-eji ncha ọnụ na-efesa onwe ha ma ọ bụ na-egbu onwe ha n'ihe ngwọta klove/ mmanya. Ha na-ejikwa Bounce kpoo onwe ha. Immo Hansen, PhD, onye prọfesọ na Institute of Applied Biosciences na New Mexico State University kwuru, "Ị mara, akwụkwọ ndị ahụ na-esi ísì ụtọ nke ị na-etinye n'ime igwe nkụ.
Ọ dịghị nke ọ bụla n'ime ụzọ ndị a a nwalere iji hụ ma ọ na-achụpụ anwụnta n'ezie. Mana nke ahụ akwụsịbeghị ndị mmadụ ịnwale ha, dịka nyocha nke Hansen na onye ọrụ ibe ya Stacy Rodriguez ga-ebipụta n'oge ọkọchị a, onye na-ahụ maka ụlọ nyocha Hansen na Mahadum steeti New Mexico. Stacy Rodriguez na-amụ ụzọ isi gbochie ọrịa anwụnta na-ebute. Ya na ndị ọrụ ibe ya nyochara puku mmadụ ise gbasara otu ha si echebe onwe ha pụọ n'ata anwụnta. Ọtụtụ ndị mmadụ na-eji ọgwụ mgbochi anwụnta ọdịnala.
Ndị nyocha ahụ wee jụọ ha gbasara ọgwụgwọ ụlọ ọdịnala. Ọ bụ ebe ahụ ka nsị ehi na akwụkwọ nkụ na-abata. N'ajụjụ ọnụ, Hansen na Rodriguez kesara ụfọdụ azịza ha nwetara. E bipụtara akwụkwọ ha n'akwụkwọ akụkọ nyocha ndị ọgbọ PeerJ.
E wezụga ọgwụgwọ ndị mmadụ na ihe nchebe ọdịnala, e nwere ụzọ ndị ọzọ egosipụtara iji chebe onwe gị pụọ na anwụnta na ọrịa ha na-ebu. NPR na ndị nchọpụta kwurịtara okwu, ọtụtụ n'ime ha na-etinye oge buru ibu n'ime ọhịa anwụnta, swamps, na ebe okpomọkụ.
Ngwaahịa ndị nwere DEET egosila na ọ dị mma ma dị irè. DEET bụ mbiri nke kemịkalụ N,N-diethyl-meta-toluamide, nke bụ ihe na-arụ ọrụ n'ọtụtụ ọgwụ ahụhụ. Akwụkwọ 2015 nke e bipụtara na Journal of Insect Science lere anya na ịdị irè nke ọgwụ ahụhụ dị iche iche nke azụmahịa wee chọpụta na ngwaahịa ndị nwere DEET dị irè ma dị ogologo oge. Rodriguez na Hansen bụ ndị dere akwụkwọ ọmụmụ 2015, bụ nke ha megharịrị na akwụkwọ 2017 n'otu akwụkwọ akụkọ ahụ.
DEET kụrụ shelf ụlọ ahịa na 1957. E nwere nchegbu mbụ banyere nchekwa ya, ụfọdụ na-atụ aro na ọ nwere ike ịkpata nsogbu akwara ozi. Otú ọ dị, nyocha ndị ọzọ na-adịbeghị anya, dị ka nchọpụta June 2014 nke e bipụtara na magazin Parasites na Vectors, rịba ama na "nnwale anụmanụ, nnyocha nyocha, na ule ntinye aka achọpụtaghị ihe ọ bụla na-egosi mmetụta ọjọọ ndị metụtara iji DEET akwadoro."
DEET abụghị naanị ngwa ọgụ. Ngwaahịa nwere ihe ndị na-arụ ọrụ picaridin na IR 3535 dịkwa irè, Dr. Dan Strickman nke Bill & Melinda Gates Foundation's Global Health Programme (onye na-akwado NPR) na onye edemede nke Ịgbochi Anya Ahụhụ, Stings, na Ọrịa.
Ụlọ Ọrụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa na-akọ na ndị na-agba ọsọ nwere ihe ọ bụla n'ime ihe ndị a na-arụ ọrụ dị mma ma dị irè. A na-eji ihe mgbochi ndị a eme ihe n'ụwa niile.
"Picaridindị irè karịaDEETỌ na-adịkwa ka ọ na-achụpụ anwụnta, "ka o kwuru. Mgbe ndị mmadụ na-eji DEET, anwụnta nwere ike ịdakwasị ha ma ọ gaghị ata ya. Mgbe ha na-eji ngwaahịa nwere picaridin, anwụnta na-adịkarị obere ka ọ daa. Ihe ndị na-emepụta ihe nwere IR 3535 dị ntakịrị irè, Strickman kwuru, ma ha enweghị isi ísì nke ngwaahịa ndị ọzọ.
E nwekwara petrolatum lemon eucalyptus (PMD), mmanụ sitere na akwụkwọ na-esi ísì ụtọ nke lemon na alaka osisi eucalyptus, nke CDC na-atụkwa aro ya. PMD bụ akụkụ nke mmanụ na-achụpụ ụmụ ahụhụ. Ndị na-eme nchọpụta na Mahadum steeti New Mexico chọpụtara na ngwaahịa ndị nwere mmanụ eucalyptus lemon dị irè dị ka ndị nwere DEET, na mmetụta ya dị ogologo oge. "Ụfọdụ ndị mmadụ nwere ihere maka iji kemịkal na akpụkpọ ahụ ha. Ha na-ahọrọ ngwaahịa ndị ọzọ eke," Rodriguez na-ekwu.
N'afọ 2015, a chọpụtara ihe ijuanya: isi ísì ọjọọ nke Victoria's Secret's Bombshell na-arụ ọrụ nke ọma n'igbochi anwụnta. Hansen na Rodriguez kwuru na ha gbakwunyere ya na ngwaahịa nnwale ha dị ka njikwa dị mma n'ihi na ha chere na ísì ifuru ya ga-adọta anwụnta. Ọ na-apụta na anwụnta kpọrọ isi ísì asị.
Ọmụmụ ihe ọhụrụ ha, sitere na 2017, wetakwara ihe ịtụnanya. Ngwaahịa a, nke a na-akpọ Off Clip-On, na-etinye aka na uwe ma nwee metofluthrin na-egbochi ụmụ ahụhụ mpaghara, nke CDC kwadoro. Emebere ngwaọrụ ahụ maka ndị na-anọdụ ala n'otu ebe, dị ka ndị nne na nna na-ekiri egwuregwu softball. Onye na-ekpuchi ihe mkpuchi na-agbanye obere ihe ọkụ batrị nke na-efesa obere igwe ojii nke alụlụ na-ekpo ọkụ n'ikuku gburugburu onye nwe ya. "Ọ na-arụ ọrụ n'ezie," Hansen kwuru, na-agbakwụnye na ọ dị irè n'ịchụpụ ụmụ ahụhụ dị ka DEET ma ọ bụ mmanụ lemon eucalyptus.
Ọ bụghị ngwaahịa niile na-enye nsonaazụ ha kwere nkwa. Nnyocha e mere n'afọ 2015 chọpụtara na vitamin B1 patches adịghị arụ ọrụ n'igbochi anwụnta. Ọmụmụ 2017 gụnyere kandụl citronella n'etiti ngwaahịa ndị na-adịghị achụpụ anwụnta.
Nnyocha e mere n'oge na-adịbeghị anya egosila na ihe a na-akpọ mgbaaka na-egbochi anwụnta anaghị achụ anwụnta. Ngwaahịa ndị a nwere mmanụ dị iche iche, gụnyere citronella na lemongrass.
Rodriguez kwuru, "Enweela m anwụnta na ọla aka m nwalere." "Ha na-akpọsa ọla aka na bandeeji ndị a dị ka ihe nchebe megide Zika [nje virus nke anwụnta na-ebute nke nwere ike ịkpata nnukwu nsogbu ọmụmụ n'ime ụmụ nwanyị dị ime], ma ọla aka ndị a adịghị arụ ọrụ kpamkpam."
Ngwa Ultrasonic, nke na-ebupụta ụda mmadụ na-apụghị ịnụ mana ndị na-ere ahịa na-ekwu na anwụnta kpọrọ asị, anaghịkwa arụ ọrụ. "Ngwaọrụ sonic anyị nwalere enweghị mmetụta," Hansen kwuru. "Anyị anwalela ngwaọrụ ndị ọzọ na mbụ, ha adịghị arụ ọrụ, ọ nweghị ihe sayensị na-egosi na a na-eji ụda na-egbochi anwụnta.
Ndị ọkachamara na-ekwu na ọ ka mma ịgbaso ntuziaka ndị nrụpụta. Ọ bụrụ na ndị mmadụ ga-anọ n'èzí otu awa ma ọ bụ abụọ, ha kwesịrị iji ngwaahịa nwere obere DEET (akara ngosi na-ekwu banyere pasent 10) maka nchebe. Dr. Jorge Rey, onye isi oche nke Florida Medical Entomology Laboratory na Vero Beach, kwuru na ọ bụrụ na ndị mmadụ ga-anọ n'ime ọhịa, ọhịa, ma ọ bụ swamps, ha kwesịrị iji ntinye uche dị elu nke DEET - pasent 20 ruo pasent 25 - ma gbanwee ya ihe dị ka awa anọ ọ bụla. Rey kwuru, "Ka ntinye uche dị elu, ka ọ na-adị ogologo oge."
Ọzọ, soro ntuziaka dose nke onye nrụpụta. "Ọtụtụ ndị na-eche na ọ bụrụ na ọ dị mma na obere ego, ọ ka mma na nnukwu ego," ka Dr. William Reisen, prọfesọ emeritus na Mahadum California, Davis School of Veterinary Medicine kwuru. "Ịkwesighi ịsa ahụ na ihe ahụ."
Mgbe Ray na-abanye n'ime ebe ụmụ ahụhụ na-efe efe, dị ka Florida's Everglades National Park, iji mee nyocha, ọ na-eyi ihe nchebe. "Anyị ga-eyi ogologo ogologo ọkpa na uwe elu ogologo aka," ka o kwuru. "Ọ bụrụ na ọ dị njọ n'ezie, anyị ga-etinye okpu nwere ụgbụ n'ihu anyị, anyị na-adabere na akụkụ ahụ anyị ekpughere iji chụọ anwụnta." Nke ahụ nwere ike ịpụta aka, olu, na ihu anyị. Agbanyeghị, ndị ọkachamara na-adụ ọdụ ka ị ghara ịgbasa ya n'ihu gị. Iji zere mgbakasị ahụ anya, tinye ihe na-asọ oyi n'aka gị, wee kpoo ya n'ihu gị.
Echefula banyere ụkwụ gị. Anwụnta nwere mmasị isi ísì pụrụ iche. Ọtụtụ anwụnta, karịsịa anwụnta Aedes na-ebu nje Zika, dị ka ísì ụkwụ.
"Iwe akpụkpọ ụkwụ abụghị ezigbo echiche," Rodriguez kwuru. Akpụkpọ ụkwụ na sọks dị mkpa, na itinye uwe ogologo ọkpa n'ime sọks ma ọ bụ akpụkpọ ụkwụ ga-enyere aka igbochi anwụnta ịbanye n'ime uwe gị. N'ebe anwụnta juru, ọ na-eyi ogologo ogologo ọkpa ma ọ bụghị uwe ogologo ọkpa yoga. "Spandex bụ anwụnta na-eme enyi. Ha na-ata ya. M na-eyi uwe ogologo ọkpa akpa na uwe elu ogologo aka na-eyiri DEET."
Anwụnta nwere ike ata n'oge ọ bụla n'ụbọchị, mana anwụnta Aedes aegypti nke na-ebu nje Zika na-ahọrọ awa ụtụtụ na mgbede, Strickman kwuru. Ọ bụrụ na ọ ga-ekwe omume, nọrọ n'ime ụlọ na ihuenyo windo ma ọ bụ ntụ oyi n'oge ndị a.
N'ihi na anwụnta ndị a na-amụba na mmiri kwụ ọtọ n'ime akpa dị ka ite ifuru, taya ochie, bọket na ihe mkpofu, ndị mmadụ kwesịrị iwepụ ebe ọ bụla mmiri kwụnyere gburugburu ha. "A na-anabata ọdọ mmiri igwu mmiri ma ọ bụrụhaala na ahapụghị ha," Ray kwuru. Chemicals eji eme ọdọ mmiri dị mma nwekwara ike ichu anwụnta. Achọrọ nleba anya dị nso ka ịchọta ebe anwụnta niile enwere ike. Strickman kwuru, "Ahụla m anwụnta ka ọ na-amụba na ihe nkiri mmiri dị nso na sink ma ọ bụ n'okpuru iko ndị mmadụ na-eji ịsa ezé ha." Ichacha ebe mmiri kwụ ọtọ nwere ike ibelata ọnụ ọgụgụ anwụnta nke ukwuu.
Ka ndị mmadụ na-eme ihicha isi a, ka anwụnta ga-adị ole na ole. "O nwere ike ọ gaghị abụ nke zuru oke, mana ọnụ ọgụgụ anwụnta ga-ebelata nke ukwuu," Strickman kwuru.
Hansen kwuru na ụlọ nyocha ya na-arụ ọrụ na teknụzụ iji kpochapụ anwụnta ụmụ nwoke na radieshon wee hapụ ha na gburugburu ebe obibi. Anwụnta nwoke na nwanyị na-alụ, nwanyị na-atụkwa àkwá, ma àkwá anaghị agbapụta. Teknụzụ a ga-elekwasị anya n'ụdị ụfọdụ, dị ka anwụnta Aedes aegypti, nke na-agbasa Zika, ahụ ọkụ dengue na ọrịa ndị ọzọ.
Otu ndị ọkà mmụta sayensị Massachusetts na-arụ ọrụ n'ịgwọ anwụnta nke ga-adị na akpụkpọ ahụ ma na-adịru ọtụtụ awa ma ọ bụ ọbụna ụbọchị, Dr. Abrar Karan, bụ dọkịta na Brigham na Ụlọ Ọgwụ Women'smụ nwanyị kwuru. Ọ bụ otu n'ime ndị na-emepụta Hour72+, ihe na-eme ka ọ na-eme ihe ọ na-ekwu na ọ dịghị abanye n'ime akpụkpọ ahụ ma ọ bụ banye n'ọbara, kama ọ na-eme ka ọ ghara ịdị irè naanị site na nsị anụ ahụ.
N'afọ a, Hour72+ meriri $75,000 Dubilier nnukwu ihe nrite na asọmpi mmalite mmalite kwa afọ nke Harvard Business School. Karan na-ezube ime nnwale ọzọ nke prototype, nke na-adịbeghị ahịa, iji hụ ogologo oge ọ ga-arụ ọrụ nke ọma.
Oge nzipu: Mar-17-2025